Ο Ουρανός της Ελλάδας

Εισαγωγή

Ο Μάρτιος σηματοδοτεί την έναρξη της άνοιξης, που επίσημα αρχίζει το τελευταίο δεκαήμερο του μήνα, με την άφιξη του ηλίου στο εαρινό σημείο της τροχιάς του. Αυτό το μήνα οι πλανήτες (εκτός του Άρη που βρίσκεται στον αστερισμό του Ταύρου) δεν προσφέρονται για παρατήρηση, καθώς οι περισσότεροι από αυτούς βρίσκονται πολύ κοντά στον ήλιο αφήνοντας ένα πολύ μικρό παράθυρο παρατήρησης το πριν την ανατολή του ηλίου. Από την άλλη, οι χειμερινοί αστερισμοί φαίνονται μόλις για μερικές ώρες μετά τη δύση του ηλίου και αρχίζουν να δίνουν τη θέση τους στους αστερισμούς της άνοιξης. Στο αφιέρωμα αυτού του άρθρο μπορείτε να διαβάσετε για τον χειμερινό αστερισμό του Ηνιόχου που αυτό το μήνα είναι ορατός έως και μερικές ώρες μετά τα μεσάνυκτα.

Φάσεις της Σελήνης

Τρίτο Τέταρτο	Νέα Σελήνη	Πρώτο Τέταρτο	Πανσέληνος
06/03	13/03	21/03	28/03

Αστρονομικά γεγονότα

(05/3) Αστεροειδής 4 Εστία σε αντίθεση

Ο αστεροειδής θα φτάσει μέγιστη φωτεινότητα 6.2. Εντοπίζεται εύκολα με τηλεσκόπιο, κοντά στο θ Λέοντα.

(20/3) Εαρινή Ισημερία

Η εαρινή ισημερία, σηματοδοτεί την έλευση των μεγαλύτερων ημερών και της άνοιξης. Όπως μαρτυρά το όνομα του φαινομένου, η διάρκεια της μέρας και τις νύχτας γίνονται ίσες, 12 ώρες η κάθε μια.

Θέσεις των πλανητών

1. Ερμής (Κακή ορατότητα): Στις 6/3 ο πλανήτης Ερμής φτάνει τη μεγαλύτερη δυτική αποχή 27.3 μοιρών από τον Ήλιο. Αυτή είναι η καλύτερη στιγμή για να δείτε τον Ερμή, καθώς θα βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο του πάνω από τον ορίζοντα στον πρωινό ουρανού. Αναζητήστε τον πλανήτη χαμηλά στον ανατολικό ουρανό λίγο πριν την ανατολή του ηλίου, περίπου από τις 5:40 π.μ μέχρι τις 6:40 π.μ.
2. Αφροδίτη (αόρατη): Βρίσκεται πολύ κοντά στον Ήλιο, είναι πρακτικά αόρατη.
3. Άρης (Καλή ορατότητα): Ο Άρης βρίσκεται στον αστερισμό του Ταύρου, ανάμεσα στα δύο σμήνη των Υάδων και των Πλειάδων. Θα παραμείνει ορατός για μερικές ώρες μετά τη δύση του Ηλίου.
4. Δίας (Κακή ορατότητα): Βρίσκεται στον Αιγόκερω και είναι ορατός πριν την αυγή.
5. Κρόνος (Κακή ορατότητα): Βρίσκεται κοντά στον Δία, και λίγο ψηλότερα, έχοντας έτσι ελαφρώς καλύτερη ορατότητα.
6. Ποσειδώνας (Μη ορατός): Βρίσκεται πολύ κοντά στον Ήλιο, είναι πρακτικά αόρατος.
7. Ουρανός (Μέτρια ορατότητα): Βρίσκεται ανάμεσα στο Κήτος και τον Κριό, αφήνει μικρό περιθώριο παρατήρησης αφού δεν αργεί να δύσει μετά την έλευση της νύχτας. Θα χρειαστείτε τηλεσκόπιο για να τον εντοπίσετε.

Σύνοδοι – Διαβάσεις – Αποκρύψεις

• (05/3) Σύνοδος Δία-Ερμή: Οι δύο πλανήτες θα βρεθούν σε σύνοδο και εγγύς προσέγγιση. Θα είναι στον αστερισμό του Αιγόκερου με μεγέθη -2 για τον Δία και 0.1 για τον Ερμή.
• (10/3) Σύνοδος Σελήνης-Κρόνου: Τα δύο σώματα θα βρεθούν σε κοντινή απόσταση και σύνοδο, τα αναζητούμε στον αστερισμό του Αιγόκερου, με μεγέθη -10.4 για στη Σελήνη και 0.6 για τον Κρόνο.
• (10/3) Σύνοδος Σελήνης-Δία: Την ίδια βραδιά η Σελήνη βρίσκεται σε σύνοδο και με τον Δία, και αυτός βρίσκεται στον Αιγόκερω με μέγεθος -2.
• (19/3) Σύνοδος Σελήνης-Άρη: Η Σελήνη βρίσκεται σε σύνοδο με τον Άρη με μεγέθη -11.3 κι 1.2 αντίστοιχα, στον αστερισμό του Ταύρου.
• (26/3)Ανώτερη σύνοδος Ήλιου-Αφροδίτης: Η Αφροδίτη θα περάσει πολύ κοντά στον Ήλιο στον ουρανό καθώς η τροχιά της τη μεταφέρει γύρω από την άκρη του ηλιακού συστήματος από τη Γη. Αυτό συμβαίνει μία φορά σε κάθε συνοδικό κύκλο του πλανήτη (584 ημέρες), και σηματοδοτεί το τέλος της εμφάνισης της Αφροδίτης στον πρωινό ουρανό και τη μετάβασή του να γίνει ένα βραδινό αντικείμενο τις επόμενες εβδομάδες. Στην πλησιέστερη προσέγγιση, η Αφροδίτη θα εμφανιστεί σε απόσταση μόλις 1 ° 21 ‘από τον Ήλιο, καθιστώντας την εντελώς απαρατήρητη για αρκετές εβδομάδες ενώ χάνεται στο φως του Ήλιου. Η Αφροδίτη θα περάσει επίσης το απόγειο – τη στιγμή που είναι πιο απομακρυσμένη από τη Γη – περίπου την ίδια στιγμή, καθώς θα βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τη Γη στο Ηλιακό Σύστημα. Θα μετακινηθεί σε απόσταση 1.72 AU (αστρονομικές μονάδες) από τη Γη, κάνοντάς την να φαίνεται μικρή και πολύ μακρινή.

Αφιέρωμα στον αστερισμό του Ηνιόχου

Βόρεια του Ωρίωνα και Βορειανατολικά του Ταύρου βρίσκεται ο αστερισμός του Ηνιόχου. Αναγνωρίζεται εύκολα από τα φωτεινά άστρα (λαμπρότερα 3ου μεγέθους) που σχηματίζουν ένα πεντάγωνο. Το λαμπρότερο από αυτά η Αίγα (Capella στα λατινικά) κατέχει την ΒΑ γωνία του πενταγώνου. Στην πραγματικότητα αποτελείται από τέσσερα άστρα, δυο κίτρινους γίγαντες και δύο ερυθρούς νάνους. Η Αίγα αναγνωρίζεται εύκολα λόγο της λαμπρότητας της (μέγεθος 0.1 – έκτο λαμπρότερο άστρο στον ουρανό) καθώς και από τα “Αιγίδια” ή “Ερίφια”, μια τριάδα των αστεριών που βρίσκονται κοντά του και σχηματίζουν ένα ισοσκελές τρίγωνο.

Επειδή το γαλαξιακό επίπεδο περνάει από τον αστερισμό, υπάρχουν πολλά σμήνη αστεριών, κυρίως ανοικτά, όπως τα M36, M37 και M38. Τα σμήνη αυτά βρίσκονται μέσα στο πεντάγωνο του αστερισμού, βόρια του β Ταύρου και αποτελούν καλούς στόχους για ένα μικρό τηλεσκόπιο. Αξιοσημείωτο στον αστερισμό είναι επίσης το νεφέλωμα εκπομπής IC 405, που ονομάζεται και ως το “Νεφέλωμα του Φλεγόμενου Άστρου” καθώς σχετίζεται με τον μεταβλητό αστέρα AE Ηνιόχου. Λόγο της παρουσίας του γαλαξιακού επίπεδου, η παρουσία άλλων γαλαξιών είναι αμυδρή.

Σε χάρτες του μεσαίωνα ο αστερισμός συμβολίζεται σαν ένας ιππέας που κρατούσε τα ηνία των αλόγων. Στην αρχαιότητα συμβόλιζε τον μυθικό βασιλιά της Αθήνας και γιο Ηφαίστου και της Γαίας, Εριχθόνιο. Σύμφωνα με τη μυθολογία η θεά Αθηνά δίδαξε τον Εριχθόνιο πως να ιππεύει άμαξα με τέσσερα άλογα εξού και ο χαρακτηρισμός ηνίοχος. Ο αστερισμός, κατά την ελληνορωμαϊκή εποχή, ήταν γνωστός ως Αίγα και συμβόλιζε την Αμάλθεια, τη κρητική γίδα που μεγάλωσε τον Δία με το γάλα της.