Ο ουρανός της Ελλάδας

Εισαγωγή

Τον Ιούλιο θα έχουμε την ευκαιρία να παρατηρήσουμε μια έκλειψη παρασκιάς της Σελήνης και τους περισσότερους πλανήτες , ενώ οι αστερισμοί του Σκορπιού και του Τοξότη περιέχουν πλήθος αντικειμένων ενδιαφέροντος όπως θα διαβάσετε στο αφιέρωμα. Επιπλέον ένας νέος κομήτης φθάνει στο περιήλιο του και μας αφήνει με προσδοκίες.

Φάσεις της Σελήνης

Πανσέληνος	Τρίτο Τέταρτο	Νέα Σελήνη	Πρώτο Τέταρτο
5/7	12/7	20/7	27/7

Αστρονομικά γεγονότα

1. (3/7) Αστεροειδής 532 Herculina σε αντίθεση. Ο κομήτης C/2020 F3 (NEOWISE) φθάνει σε περιήλιο, θα είναι δύσκολα ορατός καθώς δε θα ξεπεράσει τις 10 μοίρες από τον ανατολικό ορίζοντα πριν την αυγή, ωστόσο αν επιβιώσει από το κοντινό πέρασμα από τον Ήλιο, ίσως τις επόμενες εβδομάδες να αποτελέσει ενδιαφέρον θέαμα. Περισσότερα διαβάστε εδώ.
2. (4/7) Η Γη βρίσκεται σε αφήλιο, δηλαδή στο πιο μακρινό σημείο της τροχιάς της από τη Γη.
3. (4 προς 5/7) Έκλειψη παρασκιάς Σελήνης, η Σελήνη διασχίζει τη παρασκιά της Γης.
   
   Στις 5 Ιουλίου θα λάβει χώρα μία μερική έκλειψη Σελήνης κατά την οποία, η παρασκιά της Γης θα καλύψει ένα μεγάλο μέρος του φεγγαριού. Αυτή η έκλειψη ένα από αρκετά γεγονότα που συνέβησαν και τον προηγούμενο μήνα και θα μπορούμε να απολαύσουμε και φέτος.  Να σημειωθεί ότι λόγω της μερικής φύσης της, δε θα είναι εύκολα εμφανής, καθώς η παρασκιά της Γης απλά θα μειώσει τη φωτεινότητα της Σελήνης, χωρίς να της δώσει το κόκκινο
   χρώμα που ίσως έχουμε συνηθίσει σε εκλείψεις τέτοιου είδους.
4. (12/7) Σελήνη σε απόγειο
5. (15/7) Αστεροειδής 2 Παλλάς σε αντίθεση
6. (16/7) Πλούτωνας σε αντίθεση
7. (28 με 29/7) Μέγιστο βροχής διαττόντων Νότιοι Ιχθυίδες, έχουν ακτινοβόλο σημείο στους νότιους Ιχθύες , θα κορυφωθεί περίπου στις 18:00 της 28ης , με μέγιστο ρυθμό  μόλις 1 διάττοντα την ώρα, αφού το ακτινοβόλο σημείο δεν θα ανατείλει πριν τις 23:25 και το φως της Σελήνης θα είναι εμπόδιο, μέχρι αυτή να δύσει.
8. (29 με 30/7) Μέγιστο βροχής διαττόντων Νότιοι Δέλτα Υδροχοϊδες, έχουν ακτινοβόλο σημείο στον Υδροχόο , θα κορυφωθεί περίπου στις 02:00 της 29ης , με μέγιστο ρυθμό 14 διάττοντες την ώρα. Η βροχή είναι αποτέλεσμα των υπολειμμάτων του κομήτη P/2008 Y12 (SOHO).
   Επίσης μέγιστο της βροχής μετεώρων Άλφα Αιγοκερίδες, το ακτινοβόλο σημείο τους είναι ορατό όλη νύχτα και εντοπίζεται στον Αιγόκερο. Ο μέγιστος ρυθμός θα είναι περίπου 3 μετέωρα ανά ώρα και η βροχή δημιουργείται από τα υπολείμματα του κομήτη 169P/NEAT.

Διαβάστε περισσότερα για τις βροχές μετεωριτών στο Άρθρο του Απριλίου 2020.

Η τροχιά του κομήτη C/2020 F3 (NEOWISE), πηγή: In-The-Sky.org , Dominic Ford.

Θέσεις των πλανητών

1. Δίας (Πολύ καλή ορατότητα): Στην αρχή του μήνα ανατέλλει μετά τη δύση του Ηλίου, στο τέλος του μήνα βρίσκεται ήδη αρκετά ψηλά στον ουρανό όταν νυχτώσει, ανάμεσα στον Αιγόκερο και τον Τοξότη. Στις 14/7 ο πλανήτης έρχεται σε αντίθεση.
2. Κρόνος (Πολύ καλή ορατότητα): Ακολουθεί με μικρή διαφορά τον Δία. Ο Κρόνος θα βρεθεί σε αντίθεση στις 21/7.
3. Ποσειδώνας (Καλή ορατότητα): Ανατέλλει μετά τα μεσάνυχτα στις αρχές του μήνα ανάμεσα σς Ιχθύες και τον Υδροχόο, ενώ στο τέλος του στις 11.
4. Άρης (Καλή ορατότητα): Ακολουθεί τον Ποσειδώνα και ανατέλλει περί την πρώτη πρωινή ώρα. Στο τέλος του Ιουλίου ανατέλλει τα μεσάνυχτα.
5. Ουρανός (Μέτρια ορατότητα): Ανατέλλει αρχικά μετά τις 2 το πρωί και τον εντοπίζουμε ανάμεσα στον Κριό και το Κήτος, ενώ καταλήγει να ανατέλλει πριν την πρώτη πρωινή ώρα.
6. Αφροδίτη (Μέτρια ορατότητα): Ανατέλλει τελευταία από τους πλανήτες στον αστερισμό του Ταύρου, γύρω στις 4 τα ξημερώματα στις αρχές του μηνός και στις 3:30 στα τέλη του. Στις 10/7 θα είναι σε αφήλιο, δηλαδή στο μακρινότερο σημείο της τροχιάς της από τον Ήλιο. Στις 22/7 θα βρεθεί σε μέγιστη δυτική αποχή.
7. Ερμής (Πολύ κακή ορατότητα): Αν και αρχικά δεν θα είναι ορατός , σταδιακά θα εμφανίζεται τα πρωινά πριν ανατολή του Ηλίου, ανατέλλοντας στις 5 το πρωί στους Διδύμους. Μία μέρα μετά την Αφροδίτη, στις 23/7, ο Ερμής βρίσκεται και αυτός σε μέγιστη δυτική αποχή.

Σύνοδοι – Διαβάσεις – Αποκρύψεις

1. Σύνοδος Σελήνης-Δία-Κρόνου (6/7): Εντοπίζουμε το φαινόμενο ανάμεσα στον Τοξότη και τον Αιγόκερω, το φαινόμενο θα είναι ορατό στον ανατολικό ορίζοντα στις 22:00 και θα ανεβαίνει.
2. Σύνοδος Σελήνης-Άρη (11/7): Για να δούμε το φαινόμενο πρέπει να περιμένουμε ως τις 01:00 οπότε και ο Άρης θα ανατείλει, η σύνοδος βρίσκεται ανάμεσα στους Ιχθύες, τον Υδροχόο και το Κήτος.
3. Σύνοδος Σελήνης-Αφροδίτης (17/7): Εντυπωσιακή σύνοδος στις Υάδες, στον αστερισμό του Ταύρου, δυστυχώς δε θ μπορούμε να απολαύσουμε το φαινόμενο πριν τις 04:00.
4. Σύνοδος Σελήνης-Ερμή (19/7): Αναζητούμε τα ουράνια σώματα στον αστερισμό των Διδύμων, δε θα είναι εύκολα ορατό , ενώ η καλύτερη ευκαιρία για παρατήρηση είναι πριν την αυγή.

Αφιέρωμα στους αστερισμούς του Τοξότη και του Σκορπιού

Οι αστερισμοί του Τοξότη και του Σκορπιού βρίσκονται πάνω στην εκλειπτική, οπότε και αποτελούν μέρος των 12 ζωδιακών αστερισμών. Και οι δύο είναι αρκετά εύκολο να τους εντοπίσουμε στον ουρανό, λόγω των σχηματισμών που δημιουργούν.
Ο αστερισμός του Σκορπιού αποτελείται από άστρα που σχηματίζουν έναν σκορπιό. Η μορφή της ουράς είναι αρκετά εμφανής όταν κοιτάξουμε προς το Νότο. Το λαμπρότερο αστέρι του Σκορπιού είναι ο Αντάρης που μπορούμε να τον εντοπίσουμε από το έντονο κόκκινο χρώμα του στην καρδιά του αστερισμού. Ο Αντάρης πήρε το όνομά του από τον πλανήτη Άρη (αντί – Άρης) και σημαίνει «ο αντίζηλος του Άρη», λόγω του ότι μοιράζεται την ίδια λαμπρότητα και χρώμα με τον κόκκινο πλανήτη.
Απέχει περίπου 550 έτη φωτός από τη Γη και χαρακτηρίζεται ως ερυθρός υπεργίγαντας και είναι στην πραγματικότητα ένα διπλό σύστημα, με τον συνοδό αστέρα να είναι ένα λευκό-μπλε άστρο Κύριας Ακολουθίας. Πρόκειται για ένα άστρο μεγάλης μάζας και διαστάσεων, καθώς έχει περίπου 12 φορές τη μάζα του Ήλιου και 680 φορές την ακτίνα του.
Ο αστερισμός του Τοξότη αποτελείται από άστρα που σχηματίζουν το σώμα ενός ανθρώπου που κρατάει ένα τεντωμένο τόξο. Βρίσκεται ανατολικά του αστερισμού του Σκορπιού και μπορεί να εντοπιστεί από το γνωστό σχήμα «τσαγιέρας» που δημιουργεί.

Ο αστερισμός αυτός φημίζεται για τη θέση του στον ουράνιο θόλο, καθώς η μύτη του βέλους «δείχνει» προς το κέντρο του Γαλαξία μας, κάτι που σημαίνει ότι μπορούμε να παρατηρήσουμε πληθώρα αντικειμένων βαθέως πεδίου, όπως νεφελώματα και αστρικά σμήνη.
Αυτό συμβαίνει διότι, όπως κοιτάμε προς το γαλαξιακό κέντρο, βλέπουμε τον δίσκο του Γαλαξία, οπότε και πιο συμπυκνωμένα τα αντικείμενα που υπάρχουν ανάμεσα σε εμάς και το κέντρο
Ως αποτέλεσμα, ο αστερισμός του Τοξότη περιέχει 15 αντικείμενα της λίστας Messier και είναι ένας από τους πιο όμορφους για παρατήρηση σε μία καθαρή βραδιά.
Κάποια από τα αντικείμενα που αξίζει να αναφερθούν είναι:
Το Νεφέλωμα της Λιμνοθάλασσας (Lagoon Nebula, ή Messier 8), ένα νεφέλωμα εκπομπής που είναι ορατό ακόμα και με γυμνό μάτι κάτω από κατάλληλες συνθήκες, βρίσκεται περίπου 5.000 έτη φωτός μακριά και έχει διάμετρο 100 έτη φωτός.
Το Αστρικό νέφος του Τοξότη (ή Messier 24) που αποτελείται από διάφορα άστρα και νέφη, σκοτεινά και φωτεινά.
Το Messier 54, ένα σφαιρικό αστρικό σμήνος που απέχει περίπου 87.000 έτη φωτός και θεωρείται ότι ανήκει στον γαλαξία-νάνο «Saggitarius Dwarf Spheroidal Galaxy (Sag DEG)» ο οποίς βρίσκεται σε διαδικασία ένωσης με τον δικό μας Γαλαξία.
Το Νεφέλωμα Κύκνος (Omega ή Swan Nebula) που απέχει 5000-6000 έτη φωτός και εκτείνεται σε μία διάμετρο 15 ετών φωτός. Το νεφέλωμα αυτό θεωρείται ότι είναι μία από τις πιο φωτεινές περιοχές του Γαλαξία μας με μία από τις μεγαλύτερες περιοχές αστρικής γέννεσης.